Küçük Bütçelerle Büyük Birikimler Yapmak

Bu makale biraz uzun olacak fakat sabırla okur ve uygulayabilirseniz şuana kadar yapamadığınız yıllık birikimlerin tadını çıkarmaya başlayacaksınız. Seneye de gelip bu makalenin altına küçük bir teşekkür notu eklemek isteyeceksiniz. Eminim!

Sizi tasarruf sağlamaya ve birikim yapmaya ikna edebilir miyim? Teşekkür ederim

Konu sadece küçük bütçeleri büyük birikime çevirmek değil aslında. Dar gelirli sabit maaşla yaşama sanatını da kapsıyor.

Herkesin başaramadığı ve bir takım özel vasıflarla icra edilen işlere SANAT diyebilir miyiz? Öyleyse düşük gelirle yaşayabilmek adına ev içi muhasebesini iyi yöneten insanlar da birer sanatkardır. Kesinlikle!

Peki düşük gelire sahip olduğu halde birikim yapabilen insanlar bunu nasıl başarıyor? Özellikle dar gelirli ve sabit maaşlı çalışanlar bir takım hedeflerine nasıl ulaşıyor? -Veya nasıl ulaşılabilir?

Birikim İçin Tasarruf Şart

“Öyle Zengin Oldu İşte”

Yukarıdaki cümle size tanıdık geliyor mu? Çevremizde, içtiği bir çayın dahi hesabını yapan, genellikle de itici profil çizen insanlar için bu cümleyi sık sık kullanırız. Ben, işi bu kadar abartmanızı önermeyeceğim ama küçük tasarruflarla neler yapabileceğinizi ve bunu nasıl başarabileceğinizi anlatacağım.

Tasarruf nedir: Temel ihtiyaçları gereği kadar tüketme, dikkatli davranarak ihtiyaç fazlası tüketimlerin önüne geçme uygulamasıdır.

Bugüne kadar sistemli bir tasarruf planlamadan yaşayabildiyseniz, bu günden sonra tasarruflarınızı birikime çevirebilirsiniz demektir. Çünkü siz, o nereye gittiğini anlamadığınız bütçeleri zaten harcıyordunuz.

Bozuk Para Biriktirmek:

Bu makaledeki en önemli konuyla başlıyorum. Bozuk para biriktirmek, tahmin edilenin çok daha üzerinde bir faydaya sahiptir. Neden mi?

İnsanlar genellikle metal paraları önemsemez ve bir çok insan taşımaktan rahatsızlık duyar. Bu durum, alışverişlerde bozuk paraların harcanma olasılığını arttırır. Bilimsel gözlemlere dayalı tüketici davranışları, bireylerin bozuk paralar ile satın aldıkları nesnelere gider gözüyle bakmadığını gösteriyor. Yani, insanlar ceplerindeki bozuk paraları kullanarak alışveriş yaptığında, satın aldığı ürüne bedava sahip olmuş hissine kapılıyor. Bu bilinçaltı düşünce bizlerin cebindeki metal paraların hızla harcanmasını sağlıyor.

Özellikle bakkal gibi küçük esnaflardan yapılan alışverişlerde küsüratlı harcamaların bir bütüne denk getirilme hamlesi sık sık yapılır. Örneğin 8,5 TL değerinde bir ürün satın alındığında yanına küçük bir çikolata veya içecek eklenerek 10 liraya tamamlanması gibi. Bunu çok sık yaparız. 9,75 TL değerinde bir harcamadan sonra “Bi de şuradan sakız alıyorum” diyerek 25 Kuruşu çok kez feda etmiş olmalısınız. Genellikle bu tip ek harcamalar, ihtiyaç dışı (gereksiz) harcamalar kategorisinde değerlendirilmelidir. Her gün en az bir kez küçük esnaftan ürün aldığınızı düşünürseniz (genelde daha fazladır) günde ortalama 1,5-2 lira gibi bir değeri gereksiz harcayarak ayda 50 liranın üzerinde ihtiyaç dışı harcama yapıyorsunuz demektir. Cebimizden düşüp giden bozuk paraları saymıyorum bile 🙂 Bozuk paralarınızı muhafaza edebileceğiniz (bozuk para haznesi olan) cüzdan edinerek tasarruf için ilk adımınızı atın.

Kumbara Alışkanlığı:

Artık bozuk paralarınızı gereksiz yere harcamadığınızı varsayıyorum. Üzerinizde taşımak da çözüm değildir. Her akşam bozuk paralarınızı kumbaraya atın. Buradaki püf nokta kumbaranın yapısıdır. Kapağı açılabilen kumbaralar ile birikim yapmak çok zordur. Genellikle kapıda ödemeli ufak alışverişlerde veya sabah ekmek almaya giderken kumbaraya dadanma ihtimalimiz çok yüksektir. Bu durum birikim prensibini bozar. Bu yüzden konserve kutusuna benzeyen ve kesilip delinerek açılabilen kumbaralardan edinin. Hem maliyeti düşük hem de bir kez bozunca tekrar kullanılamadığı için nefsinizi frenleme gücüne sahiptir:) Porselen domuz kumbaralara birkiminizin yarısı kadar para harcamayın 😉 Konserve kutusu modeli candır. Bu prensiplerle bozuk para biriktirmeye başlarsanız her altı ayda bir kumbara doldurduğunuzu ve ortalama 500 TL birikim yaptığınızı göreceksiniz. Çok keyiflidir. 6 ayda bir kez ve en az 500 TL prim aldığınızı düşünün. Aynı duyguyu yaşatacak size.

Ek Gelirlerin Hesap Dışı Tutulması

Maaşınıza ek prim geliriniz varsa veya başka kanallardan çeşitli zamanlarda ek gelirlere sahip oluyorsanız onları hiç yokmuş gibi düşünebilmeyi öğrenmekte fayda var. Ben hayatım boyunca prim sistemiyle çalıştım. Eski işimdeki müdürüm hep şunu söylerdi:

“Gerçek bir satış uzmanı, primlerini aylık gelir olarak hesaplamaz ve harcama yaparken prim alma olasılığını düşünerek harcamaz. Prim bonustur ve her zaman hak edilen bir değer değildir. Çeşitli dönemlerde ilaç gibi gelir. Bu yüzden ecza dolabında saklanmalıdır”

Yukarıdaki paragraf konuyu özetliyor olsa da birkaç cümle eklemek istiyorum. Ek gelir (prim vb) garanti ve değeri sabit bir kazanç olmadığı için önceden hesaplanılarak çeşitli taksitlere girme hamlesi, ölümcül bir hamledir. Dolayısıyla aylık giderlerinizi sabit maaşınızla karşılayabilecek şekilde yapılandırmanız gerekir. Eğer aylık sabit maaşınızdan para arttırabiliyorsanız taksitli alışveriş yapabilirsiniz demektir. Fakat attıramıyorsanız bir takım ihtiyaçları olabildiğince ertelemek gerekebilir. Ek gelirlerinizi, sabit gelir gözüyle görmezseniz ayrı bir hesapta biriktirmeye başlayın. Kesinlikle maaş hesabınızda biriktirmeyin! Maaş hesabınız sürekli sirkülasyona uğrayan bir hesaptır ve ara sıra para çekerken şeytanınız sizi dürtebilir.

Banka Hesaplarını Verimli Yönetmek:

Birikim yapma kararı aldığınıza göre maaş hesabınız dışında bir takım diğer hesaplara da ihtiyaç duyacaksınız demektir. Gidip başka bir bankadan hesap açarak 6 ayda bir kart kullanım ücreti ödemek yerine tüm hesaplarınızı kapattırıp maaş müşterisi olduğunuz banka ile çalışmanızı tavsiye ederim. Para transferi gibi işlemleri maaş hesabınız üzerinden yapıp anında birikim hesabınıza aktarın. Birikim hesabı için TL hesapları kullanmayın. Bunun yerine döviz hesabı kullanın. Benim tavsiyem, altın hesabı açmanızdır. Bankalar, döviz hesaplarından yıllık kullanım ücreti almıyorlar. Fakat asıl nedenimiz yıllık kullanım ücreti de değildir.

Altın hesabı açarsanız nakit para çekemezsiniz. Sıkıştığınız anlarda altın hesabınızdan minimum 1 gram altın bozdurarak TL hesabınıza aktarmanız gerekecek. Altın alış-satış işlemlerinden zarar etmek istemediğiniz için genellikle bu davranıştan kaçındığınızı fark edeceksiniz. Ayrıca, minimum 1 gram altın bozdurabiliyor olmak 20-30 liraya ihtiyaç duyduğunuzda 100 lira değerindeki dövizi bozdurmanızı engelleyecek. İstemeyeceksiniz 🙂

Sıkıştığınızda Kendinize Borçlanın:

Sabit gelirle yaşayan dar gelirli insanlar genellikle ay sonunu ucu ucuna denk getiriyor. Geliri asgari ücret olan kişi de aynısını yapıyor; asgari ücretin 2 katı, 3 katı, 10 katı maaş alan kişi de. Çünkü gelir düzeyi artıp alım gücü yükseldikçe yaşam standartları da yükselir. Bu yüzden insanlar belirli bir standart belirleyerek minimum harcamalarını yapılandırmış olur.

Bu ay sonunu ucu ucuna denk getiremediyseniz ve açık veriyorsanız ölecek haliniz yok ya. Haliyle birikiminize ufak bir tırnak atmanız gerekecek. Bu hamleyi borçlanma olarak değerlendirin. Birikim yapmak prensip meselesidir ve prensiplerinizi bozarsanız işin büyüsü bozulur. Eğer birikim hesabınıza dadanmanız gerektiyse iş yerinizden avans istermiş gibi birikim hesabınızdan avans kullanın. Yani bir sonraki maaşınızı eksik hesaplayabilirsiniz. Maaşı alır almaz birikim hesabınıza olan borcunuzu ödeyin. Prensiplerinizi bozmayın.

Kötü Alışkanlıklardan İyi Sonuçlar Elde Etmek

Düzenli sıgara veya alkol kullanıyorsanız bana pek söz düşmez. Bunlar toplumun güçlü bağımlılıkları arasında yer alıyor ve vazgeçmesi zor alışkanlıklardan bazıları. Yine de ne kadar parayı hiç ettiğimizi hesaplasak iyi olur. Eğer kötü alışkanlıklarınız varsa bu giderleri de aylık harcamalarınız dahilinde hesaplamış olmalısınız. Bugüne kadar bu giderlerle yaşamınızı sürdürebildiniz değil mi?

Bir paket sıgaranın ortalama 8 lira olduğunu ve standart bir bağımlının günde 1 paket sıgara tükettiğini düşünürsek, aylık 240 lira sıgara masrafımız olduğu çok nettir. Bu masrafı tıpkı ev kirası gibi tasarruf edilemez gider olarak düşünmelisiniz (Bırakmak istemiyorsanız). Dolayısıyla, aylık giderlerinizi hesaplarken 240 lirayı listeye almayı da unutmayın. Diğer harcalamarınızı da buna göre yapılandırın. Benim tavsiyem, tabi ki bırakılması yönünde. En azından azaltmak bile ciddi tasarruf sağlayabilir [ işin sağlık boyutu bu makalenin konusu olmadığı için şuan tartışma dışı:) ]

Günde 20 adet sıgarayı nasıl tükettiğinizi biliyor musunuz? Ortalama 2 adet sıgara sizin nikotin ihtiyacınızı giderirken geriye kalan 18 adet ise sadece dudak tiryakiliği kurbanıdır. Neden her bağımlının ortalama 20 adet sıgara tükettiğini hiç düşündünüz mü? Neden 23 adet değil acaba? Çünkü rutin sıgara molalarımızı, sıgara stoğumuza göre gün içinde tekrar tekrar yapılandırıyoruz. Dudak tiryakiliğini basite almayın. Sıgaraya yüklediğiniz anlamları düşünün.

-Ooo keyfim yerinde yak bir sıgara.
-Moralim çok bozuk yak bir sıgara.
-Canım sıkıldı, ne yapsam… bir sıgara yakıp düşüneyim.
-Otobüs kalkana kadar bir sıgara içerim / Beklerken bir sıgara içeyim bari
-İş yapmaktan gına geldi. Bir sıgara molası vereyim en iyisi

diye diye fazladan 18 adet sıgara tüketilir. Çünkü bütün boşluklarımızı sıgara ile doldurmaya alışmışız. Hayatımızdan çıkarınca da büyük bir boşluk hissediyoruz. Eğer sıgarayı hayatınızdan çıkartamıyorsanız şunu deneyin:

Evinizde 2 adet sıgara kutusu bulundurun. Her sabah evden çıkmadan önce paketi ikiye bölün ve yanınıza 10 adet sıgara alın. Göreceksiniz ki bir günde 10 adet sıgara ile pek bir eksiklik hissetmeden tüketim alışkanlığınız yeniden yapılanacak. Sonuç belli: ayda 120 TL tasarruf. (tamamen bırakabilirseniz 240 TL tasarruf)

Bu tasarrufu da kumbaraya atabilir veya her ayın başında maaşı aldığınız an altın hesabınıza aktarabilirsiniz. Sıgara bütçenizin bir kısmını direk birikim hesabına aktarınca nefsinize de mecburi bir kontrol sağlamış olacaksınız. Unutmayın, birikim prensip meselesidir ve birikim hesabınıza sıgara almak için dadanmanız hiç hoş olmaz 🙂

ATM ile Arkadaş Olun

Hemen hemen her caddede olan para çekme makinelerinden söz ediyorum. Cebinizde çok fazla nakit bulundurmayın derim. Maaşınızı bir anda çekmek yerine 3-4 günde bir ihtiyacınız kadar nakit para çekin. Üzerinizde nakit para taşımak, fark edemediğiniz bir şekilde rehavet yaratır. Korkmayın! bir mekanda hesap geldiğinde mahçup olmazsınız. Bugün pos cihazı olmayan işletme var mı? Sıra dışı anlarda hesap kartınız zaten yanınızda. Nakit paranızı cebinizde taşımadığınızda sokaktaki harcamalarınızın da azaldığını fark edeceksiniz. “Alsam da olur almasam da” diyebileceğiniz türde harcamalar için genellikle hesap kartı kulanmak istemeyeceksiniz. Düşünün: sokakta hediyelik eşya satan bir seyyar satıcıya denk geldiniz. Espirili bir anahtarlık dikkatinizi çekti. Fakat anahtarlığa hiç ihtiyacınız yok. Sırf komik diye ona 5 lira vermek size pek koymaz ama yanınızda nakitiniz azsa eğer genellikle vazgeçersiniz. Vazgeçtiğinize de asla pişman olmazsınız. Bu gibi örnekler kafanızda çoğalıyor olmalı. Sözün kısası: “az nakitle dolaşmak tehlikeli değildir” demek istiyorum.

Birden Fazla Kredi Kartı Kullanmayın. (Ya da hiç kullanmayın)

Biliyorum kredi kartı sağlıklı kullanıldığında gerekli bir araç. Özellikle internet üzerinden alışveriş yapmak için olmazsa olmazlardan. Küçük taksitlerle büyük harcama yapabilme imkanı da veriyor doğru. Bir doğru daha var: “inanılmaz rehavet yapıyor”

Alternatiflerimizi değerlendirelim: İnternetten alışveriş yapmak için sanal kart uygulamasına geçebilirsiniz. İçine yüklediğiniz parayı, harcama yaptığınız sitede kredi kartı ödeme panelinden kullanabilirsiniz. Fiziksel kredi kartından hiçbir farkı olmadığı gibi genellikle de yıllık kullanım bedeli olmayan araçlardır.

Kredi kartlarınızı azaltabilirsiniz. Bonus, maximum, word, advantage, zart zurt kartlarla puan toplarım, anlaşmalı yerlerden daha çok taksit sağlayabilirim gibi düşüncelerle cebinizi kart doldurmayın. 4 adet kredi kartı yıllık 300 liranın üzerinde kart aidatı anlamına gelir. Siz hissetmeden giydirirler ve pek rahatsızlık vermez. Bunun yerine bir adet kredi kartı kullanmak çok daha sağlıklı bir tercih olacaktır.

Şunu da düşünün: Taksit imkanı veriyor olması total ücretin cebinizden çıkmayacağı anlamına gelmez. Biz birikimlerimizi uzun vadeli yaptığımıza göre, harcamalarımızı da uzun vadeli hesaplayabiliriz. aylık 100 TL x 12 ay taksit ödeyip üzerine bir de 100 liraya yakın kart aidatı ödemektense birikim hesabınızdan nakit para çekip ürünü satın almanız daha sağlıklı olacaktır. Hem nakit aldığınız için daha uygun fiyata sahip olacak hem de yıllık kullanım ücreti ödememiş olacaksınız. Eğer o ürüne gerçekten ihtiyacınız varsa (GERÇEKTEN) birikim hesabınızı kullanarak satın alın derim. Böylece 1 yıl içinde (nakit indirimiyle beraber) 150-200 lira gibi bir tasarruf sağlamış olursunuz. 3 aylık kumbara birikimine denk geliyor, az mı? 🙂

Bu arada, kişisel deneyimlerime dayalı bu yazıyı beğendiyseniz, düşüncelerimi sansürlemeden yazdığım diğer blog sitemi de (www.miskinadam.com) incelemenizi tavsiye ederim. Dikkat: Gerçekten sansürsüz 🙂

Birikimin Tadını Çıkarmak:

Belirli bir miktara ulaştıysanız eğer uzun zamandır almayı planladığınız fakat kendinize güvenemediğiniz için ertelediğiniz o pahalı ürünü alabilirsiniz. Örneğin ben otomobil almayı planlıyorum. Bunu yaparken nakit birikimi komple kullanmayacağımı da belirtmeliyim. Aslında ödemeyi tamamen nakit yapsam daha az para harcamış olurum fakat beni cezbeden başka bir planım var.

Aracı kredi ile satın alıp her ay birikimimden tüketerek kredi taksiti ödeyebilirim. Öte yandan birikim hesabıma aynı tasarruflar vasıtasıyla para eklemeye de devam edeceğim. Yani bir yandan para girip diğer yandan çıkacak. Bunu neden yapacağım? Çünkü acil durumlarda arabamı galeride bozdurmak istemem. Ayrıca kendimi güvende hissedebilmek için sürekli köşede bir miktar paramın olması gerektiğini düşünüyorum. Elinizdeki nakiti komple bir ürüne bağlarsanız, iş değişikliği, sıra dışı ağır masraf gibi durumlarda bir anda sıkışabilirsiniz. Bu durumda elinizdeki değerli eşyayı nakite çevirmek için kendinizi fırsatçıların tezgahında bulabilirsiniz. Bunun yerine, hiç çalışmasanız bile sizi en az 2 ay idare edecek kadar parayı her zaman kenarda bulundurun derim. Düşünecek zamanınız olur 😉

Ben bu yöntemleri son 1 yıldır aktif bir şekilde uyguluyorum. 4 adet kredi kartı ve 7 adet banka hesap kartı kapattım. Sıgarayı da bu makale ile birlikte bitiriyorum (İnşallah istikrarlı olurum)

Bunun dışında kumbara ve altın hesabı kullanıyorum. Oğlumla oyun haline getirdik ve her akşam eve geldiğimde cüzdanımı ister. Cüzdandan çıkardığı bozuk paraları da kumbarama atar. Ben de kendisini alkışlarım.

2013 yılında işini ve arabasını kaybetmiş; üstüne bir de evlilik yapmış biri olarak bugün (2015) yeniden toparlandığımı ve artıya geçtiğimi paylaşmak istiyorum. Otomobil en güçlü tutkumdur ve sahip olmak için birkaç ayım daha kaldı. Bunu prensiplerime borçluyum.

[GÜNCELLEME: Bu makaleyi yazdıktan iki hafta sonra sıgarayı tamamiyle bıraktım ve otomobilimi de aldım]

Dilerim, sizler de birikim prensiplerine sahip olur ve hiç hesaplamadığınız giderleri, yatırıma çevirebilirsiniz.

Bünyamin Kapıcıoğlu | HızlıAdam | İş Dünyasında Rekabet Hız İster