İşletme Nedir? İşletme Çeşitleri

İşletme Nedir: Üretim yapan iktisadi birime işletme denir. Bu üretim elle tutulabilen bir mal olabileceği gibi emeğe dayalı bir hizmet de olabilir. İşletmeyi işletme yapan en önemli faktör kar amacı gütmesidir.

İşletme nedir? sorusuna daha detaylı cevap vermek için örnekleri ve işletme çeşitlerini inceleyelim.

Örnek: satışını gerçekleştirip kar elde etmek üzere ayakkabı üreten bir kuruluşa işletme denir. Aynı şekilde temizlik personeli kiralayan ve temizlik işlemleri karşılığında kar sağlayan (hizmet üreten) kurumlara da işletme denir. Özellikle bu iki örnek faaliyet konularına göre işletmelerin alt başlıklarını oluşturmaktadır.

İşletme Çeşitleri

İşletme nedir ve işletmeler hangi özelliklerine göre gruplandırılır?

İşletmeler, çeşitli ölçülendirmelere göre birçok farklı şekilde gruplandırılabilir. Bu makalede faaliyet konularına göre işletmeleri, mülkiyet bakımından işletmeleri ve büyüklüklerine göre işletmeleri inceleyeceğiz.

1- Faaliyet Konularına Göre İşletmeler:

a) Ürün üreten işletmeler: Üretimhanesi olan, mal ve fiziksel ürün üreten işletmelerdir. İnşaat, plastik, dayanıklı ev aletleri, otomobil, tekstil, tarım, gıda vb. işletmeler örnek gösterilebilir.
b) Hizmet üreten işletmeler: Bir hizmetin yerine getirilmesini sağlayan, aracılık eden veya hizmeti üreten işletmelere denir. Örneğin, sigorta acenteleri, turizm-taşımacılık, elektrik dağıtım, vs.

2- Mülkiyet Bakımından İşletmeler

a) Özel işletmeler: şahıs veya şahısların kurduğu işletmelere denir
b) Kamu İşletmeleri: Devlet tarafından kurulmuş işletmelere denir.
c) Karma İşletmeler: Devlet ve şahıs ortaklıklarıyla kurulmuş işletmelere denir

3- Büyüklüklerine Göre İşletmeler

Türkiye’de 2005 yılında yüyürlüğe koyulan yönetmelikte:

a) Mikro işletmeler: 10 kişiden daha az çalışanı olup, yıllık cirosu 1 milyon liraya kadar olan işletmelerdir.
b) Küçük işletmeler: 50 kişiden az çalışanı olup, yıllık cirosu 5 milyon liraya kadar olan işletmelerdir.
c) Orta ölçekli işletmeler: 250 kişiden az çalışanı olup, yıllık cirosu 25 milyon liraya kadar olan işletmelerdir.
d) Büyük işletmeler: Çalışan sayısı ve yıllık cirosu ile ortak ölçekli işletmelerin üzerinde olan tüm işletmelerdir.

İşletmeler sadece kar sağlama amaçlı kurulmuş yapılar değillerdir. İşletmelerin sosyal sorumlulukları, sürdürülebilir olmaları (devamlılık), ülkeye maddi-manevi fayda sağlamaları, değer arttırmaları, prestij ve kar sağlama amaçları vardır. İşletmeye benzeyen yapılar ile işletmeleri ayırt etmek için ilk dikkat edilmesi gereken husus “kar amacı” olup olmadığıdır. Dolayısıyla, işletme nedir sorusuna cevap verirken ilk olarak “kar amacı olan organizasyonlar” diyebiliriz.

Freelance çalışarak vergi ödeyen (fatura düzenleme yetkisi olan) birisi de işletme sahibidir. Büyüklüklerine göre işletmeler gruplandırmasında mikro işletme sınıfına girer. Mülkiyet bakımında işletmeler gruplandırmasında ise özel işletme sınıfına girer.

Bünyamin Kapıcıoğlu | İçerik Pazarlama Yazarı